Po prisja për autobuzin dhe po mendoja: “Vallë funksionon elektriciteti? Ata më shtrijnë nëpër shtretër ku janë shtrirë me qindra barqe para meje, më vendosin në shpinë pajisje të sofistikuara, prej të cilave rrjedh rryma e ftohtë, dhe më thonë se pas dhjetë seancave dhimbja ime do rreshtë. Por seancat mbarojnë, rryma ndalet, ose më saktë, kalon te një shpinë tjetër fatkeqe, dhe dhimbja është prapë aty. Dikush me mend në kokë, që e mban si vath në vesh urtinë e Ajnshtajnit për marrëzinë, duhet të ish bindur me kohë për padobinë e kësaj metode. Nëse të premtohet se do ta heqin dhimbjen, ndërkohë që e vetmja gjë që të heqin është koha, atëherë do bëje mirë të shkoje diku tjetër, ose të paktën të mos shkoje më aty. Por unë aty se aty përfundoja. S’e kuptoja mirë pse. Nëse e zhbiriloja pak më tej situatën, kuptoja se vendimet e mia po merreshin nga ajo pjesë e imja që përtonte të mësonte nga e shkuara, e cila njëherësh shpresonte se “këtë herë gjërat do qenë ndryshe”, ndonëse shenja për diçka të tillë s’kishte. Nga ana tjetër, i detyruar disesi edhe nga fjalimet e njëjta të doktorëve, mendoja gjithashtu se puna e dhimbjes së shpinës dhe zbutjes së saj donte kohë. Nuk mund të prisja — kjo madje veç do nxirrte në pah injorancën time — që trupi t’i ndalonte ankesat veç se i lutesha dy-tre herë. Në rastin tim dhimbja kish ardhur tinzash përgjatë disa muajve, mundësisht nga qëndrimi i keq (punon në zyrë?, qe pyetja e përhershme e doktorëve, që shoqërohej përherë me rrudhje buzësh dhe shikime plot mëshirë, dhe që pas çdo takimi ndihesha në faj të thoja po!). Që të më rregullohej, pra, duhet të qëndroja mirë. Ndërkohë, më duhet edhe të vihesha nën rrymë. Dhjetë herë. Mundësisht brenda dy javëve. Këto mendime më vinin përherë te stacioni i autobuzit. Aty, shpina më ngacmonte më shumë sesa para terapisë. Mbrojtësi i mjekësisë brenda meje, ose thjesht idhtari i klisheve, më thoshte se kështu e kishte dhimbja: rritej para se të zhdukej. Nata ish më e errët shi para mëngjesit. E kështu pallavrash të tjera. Por që s’kisha durimin e duhur për ta dëgjuar. Në vend të kësaj, ulja sytë poshtë dhe fokusohesha te një gjethe. Nga ato pak gjëra që dija rreth meditimit dhe nën apo mbidisiplinave të saj, përqendrimi te një objekt (si gjethja në këtë rast) ose të një aktivitet (si frymëmarrja), ndihmonte në shpërbërjen e gatishmërisë ushtarake të vetvetes. Përqëndrohu te gjethja dhe do arrish atë që të thoshte gjithmonë jot ëmë: të mos e mbash mendjen aty. Kësisoj, s’do e ndjesh më dhimbjen. Ky, të paktën, ish refreni që i recitoja vetes, ndonëse me rezultate të këqija. Jo vetëm që dhimbja nuk pakësohej (si mundej vallë mendja të davariste atë që manifestohej fizikisht!), por edhe ndihesha si një idjot që ka ngatërruar spitalin e të marrëve me atë të fizioterapisë. Prapëseprapë, nuk i hiqja sytë nga gjethja. Ajo ishte si të gjitha gjethet e tjera; nëse do e vija mes të tjerash, s’do dija ta gjeja më. Nga ana tjetër, ajo edhe s’ishte si gjithë të tjerat, pasi ajo ishte e vetmja që ma kish vjedhur vëmendjen, ndonëse rastësisht. Ajo ishte ndryshe në të vetmin sens që mund ta ndryshoja nga të tjerat: ajo qe nën vështrimin tim. Dhe ky vështrim sa vinte bëhej më i thellë. Jo në sensin që e dalloja gjethen dhe karakteristikat e saj më mirë, çka atëherë ndoshta do i jepte mjaftueshëm cilësi dallueshmërie nga të tjerat; në të vërtetë, thellësia e saj s’kish të bënte fare me gjethen. Çuditërisht, kishte të bënte me mua. Idenë se po shihja më thellë në natyrën time, e hodha poshtë menjëherë. Jo sepse ish budallallëk apo marrëzi. Të dëgjosh lopën duke bërë “mu” gjithë ditën, nganjëherë të jep më shumë për veten sesa institucionet edukuese. E hodha poshtë ngaqë ndjesia që ndieja dhe ajo që shoqëronte idenë nuk përkonin. Ndonëse kishte të bënte me mua, thellësia që ndieja nuk ishte e imja. Të paktën jo në kuptimin intim të fjalës. E dija qysh në përjetim e sipër se do qe tepër e vështirë ta hidhja në letër, aq më pak t’ia shpjegoja dikujt. Ai çast ishte përtej gjuhës. Vinte nga viset e të pashprehmes. Nga bota e nënës se muzikës, e asaj që ka lëvizur me mijëra indigjenë drejt kërcimeve arkaike. Të cilët, ma do mendja, do e kenë ndjerë me bollëk, ndërsa tek unë kishte veç mbetje të vakëta, gati të vdekura, që më ringjalleshin ratësisht prej rrymës dhe pamjes së një gjetheje. Nëse do e kisha matur, çasti në fjalë zgjati aq sekonda sa, pasi mbaroi, m’u duk se autobuzi do vonohej më shumë. U ngrita në këmbë, pasi qeshë ulur, dhe fillova të shkund këmbët dhe kokën. Disa veta në stacion bënin sikur s’më vinin re. E përsërita veprimin disa herë dhe dola në përfundimin se ndjesia kishte të bënte me ekzistencën dhe çuditshmërine e saj fondamentale. Më tej s’dija të shkoja. Më mungonte si aftësia shprehëse e një poeti ashtu edhe mprehtësia e një filozofi. Kishte të bënte me atë që ishte, me faktin që unë isha, e mbi të gjitha që e dija se isha. Isha i vetëdijshëm atëherë e jam edhe tani se ai çast s’përbënte ndonje të re në atë që disa veta dënjojnë ta quajnë “gjendja njerëzore”. Mirëpo kjo është si të thuash: “Mos na këndo Pavarot, se kemi dëgjuar Karuson!” E kuptoja edhe në ecejaken time para stacionit se atë ndjesi do e gjeja të shpjeguar ku e ku më mirë në poezitë e Uitmanit apo Audenit. Madje edhe mund të kisha lexuar për të. Veçse — dhe këtu gjendej strumbullari — e kisha harruar! Po tani? Do e harroja më? Përgjigja më erdhi, jo dhe aq poetike, ndonëse shumë më e dashur, nëpërmjet një shprehjeje tjetër të simë mëje: “Bjeri, se me fjalë nuk merr vesh!” Kur u ula prapë në stol, gjethja nuk ish më aty. E kish marrë me vete era, ose këpuca e ndonjërit aty pari. Kisha pasur ndërmend ta vendosja në një kornizë, por kisha ndërruar mendje. Ajo gjethe ishte çdo gjethe dhe gjethe kishte kudo. Mjaft të ndalesha e të shikoja, të vështroja. Për më tepër që tani ajo kish humbur përgjithmonë. Dhe autobuzi po afrohej.